Dismenore, kadınlarda adet (regl) döneminde yaşanan yoğun karın ve kasık ağrılarıdır. Kadınların çoğu bu dönemi çok fazla şikayeti olmadan ayakta geçirmektedir. Ancak bazı kadınlarda ağrı çok şiddetli olup, karın ağrısına ek olarak baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, emosyonel bozukluklar, çarpıntı gibi ek şikayetler de olmakta ; çalışan veya okuyan kadınlarda işgücü kaybına, devamsızlıklara sebep olmakta ve hayat kalitesini bozabilmektedir. Yapılan çalışmalarda kadınların %50 sine yakını hayatının bir döneminde Dismenore problemi ile karşılaşmaktadır. Dismenoreyi iki gruba ayırabiliriz:
*PRİMER DİSMENORE : Primer Dismenore özellikle adetin ilk görüldüğü yaşlarda (10-20 yaş) genç kızlarda olmakta; rahim, yumurtalık ve diğer organlarda problem yoktur. Adet kanamasının başladığı ilk günde olmakta ve genellikle 2-3 gün sürmektedir. Ağrı alt batında olup, keskin kramp ve spazm şeklinde olmaktadır. Çoğunlukla ağrıya baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal, çarpıntı, halsizlik, huzursuzluk, sinirlilik, baygınlık hali gibi semptomlar eşlik etmektedir.
*SEKONDER DİSMENORE : Sekonder Dismenore genellikle daha ileri yaşlarda (25-30 yaş) kadınlarda görülmekte ve çoğunlukla jinekolojik bir problemder mevcuttur. Rahim kalınlaşması (Endometriosis), rahim duvarındaki Miyomlar ve Polipler,Yumurtalık (Over) kistleri, rahim-batın içi geçirilmiş enfeksiyonlar, rahim içi araç (RİA) kullanımı bunlar arasında sayılabilir. Sekonder dismenorede ağrı daha künt ve daha uzun süren bir ağrıdır, adet kanamasından önce başlar ve adet bitimi sonrasına kadar devam edebilir. Sekonder dismenoreye rahim çevresindeki doku ve organlar etkilendiği için karın ağrısı batının iç ve derin kesimlerinde ve bel bölgesine vuran bir ağrı şeklindedir.
Dismenore problemlerinde öncelikle bir Kadın Doğum Uzmanına muayene olup sebebi belirlenmeli ve gereken cerrahi veya ilaç tedavisi verilmelidir. Miyom ve Polipler cerrahi olarak çıkartılır, Over kistleri veya enfeksiyonlar ise doğum kontrol ilaçları ve antibiyotiklerle tedavi edilmektedir. Primer dimenorede ise çeşitli ağrı kesici ilaçlar ve sıcak uygulamaları, masaj vs. gibi palyatif yöntemler kullanılmaktadır.
Akupunktur, diğer tüm kronik ağrılarda etkili bir ağrı kesici ve düzenleyici etki gösterdiğinden, hem Sekonder dismenorenin ek-destek tedavisinde, hem de Primer Dismenorenin majör tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Akupunkturun Dismenoredeki genel etkilerini şöyle sıralayabiliriz:
*Lazer Akupunktur ile vucuttaki rahatlatıcı ve ağrı kesici hormonlar-Serotonin salınımı artar, ağrı azalır, genel psikolojik rahatlama sağlanır. Dolayısıyla regl döneminde yaşanan huzursuzluk, gerginlik ve stres önemli ölçüde azalır.
*Elektro Akupunktur ile vucuttaki tüm düz ve çizgili kaslar gevşer, rahim duvarındaki düz kaslar da gevşer, ağrı azalır.
- Primer ve Sekonder Dismenorenin ağrı mekanizması, vucuttaki PG2 adlı kimyasal mediatörün miktarındaki artış ile açıklanmaktadır. Lazer ve Elektro Akupunktur PG2 salgısını önemli ölçüde azalttığı için direkt olarak ağrıyı oluşturan mekanizmayı kesmektedir.
- Akupunktur vucuttaki iç organların çalışmasını düzenler, rahim duvarına komşu olan ve ağrıya katkıda bulunan diğer bağırsak, mesane ve idrar yolları kaslarını da gevşettiği için yaşanan ağrıyı önemli ölçüde azaltır.
- Akupunktur, özellikle Primer dismenore için, ilk defa adet gören genç kızlarda, hatta kız çocuklarda daha çok görüldüğü için, ağrı kesici ilaç kullanmaya gerek kalmadan, tamammen yan etkisiz bir yöntem olup, çocuklarda ve ergenlerde rahatlıkla uygulanmaktadır.
Ağrısız ve Sağlıklı Günler Dilerim.
Dr.Nilgün Özönder .