Çoğu kişi canı sıkıldığında, üzgün hissettiğinde hemen abur cubur, tatlı ve tuzlu ne varsa tüketime yönelmektedir. Gün içerisinde aklımızdan binlerce düşünce geçmektedir ve bu düşüncelerle birlikte birçok duyguyu deneyimleriz. Düşüncelerimiz ve duygularımız olumsuz olduğu zaman psikolojik ve fizyolojik yönden de oldukça olumsuz etkilenmekteyiz.
Kişi de can sıkıntısı, stres, korku, üzüntü, yetersizlik gibi olumsuz duygular yaşandığında duygusal yeme problemi yaşanabilmektedir. Bu gibi duygular yaşandığında yemek yedikten sonra rahatlayan bireyle bu davranışı tekrarlar ve alışkanlık haline gelir. Fark edilip tedavisi yapılmadığı durumlarda ise duygusal yeme, yeme bozukluğuna dönüşebilmektedir.
Nedenleri Neler Olabilir?
Yaşanılan olumsuz duyguları bastırmak ve/veya bir süre de olsa ortadan kaldırmak için bireyler yeme davranışı içerisine girmektedir.
Stres bu olumsuz duyguların başında gelmektedir. Birey stresli olduğu zamanlarda daha fazla karbonhidrat ve şeker alımı yapmaktadır.
Çocukluk zamanında yemek için ödüllendirilmiş ve cezalandırılmış bireyler bu ödül ve ceza yöntemini yetişkinlik hayatlarında da kullanmaktadırlar. Bir neden olarak da bunu söyleyebilmekteyiz.
Duygusal yeme davranışına sağlıksız baş etme yöntemi diyebiliriz.
Fiziksel açılık ve duygusal açlığı birbirinden ayırt etmek gerekir.
Belirtileri Nelerdir?
Ana öğün yendikten kısa süre sonra ani acıkmalar (diğer tıbbi etmenler elendikten sonra).
Olumsuz duygular yaşanıyorken ya da yaşandıktan sonra yapılan yeme davranışı.
Bu yeme davranışının ağırlıklı olarak tatlı, karbonhidrat ve/veya sağlıksız yiyecekler üzerinde olması.
Olumsuz duygular yemek yendikten sonra bastırılmıştır ancak arkasından gelen suçluluk, utanç ve pişmanlık gibi diğer olumsuz duygularla baş etmek zorunda kalınır. Yeni gelen olumsuz duygularda da bireyi tekrar yeme davranışına sürükler. Burada bir kısır döngü yaşanmaya başlar.
Neler Yapılabilir?
Ne zaman, hangi durumlarda ve duygularda yemek yediğinizi gözlemlemeniz gerekmektedir. Yani yemek konusuyla ilgili farkındalık kazanmanız gerekiyor.
Sağlıksız baş etme yöntemi olan yeme davranışı yerine yeni şeyler koyabilirsiniz. Sağlıklı beslenme programı, egzersiz, boş zaman aktiviteleri gibi.
Olumsuz düşünce, duygu ve inançları keşfetmek aynı zamanda bunları değiştirmek gerekmektedir.
Gizem Ürek Psikolojik Danışmanlık
Psikolog Gizem Ürek