Dengesiz ve Tutarsız Tutum
Ebeveynlerin verdikleri kararlar hem kendi içinde hem birbirleri arasında dengesizlik ve tutarsızlık göstermektedir. Ebeveynler bazen serbest, bazen baskıcı-otorite, bazen aşırı koruyucu bir tutum içindedir. Çocuk hem kendi içinde hem ebeveynleriyle çatışma yaşayabilir. Bu tutarsız tutum ebeveynlerin de kendi aralarında çatışma yaşamasına sebebp olabilmektedir.
Bu tutumda yetiştirilmiş çocuklar genellikle; kararsız, sürekli ikilemde kalan, ne istediğini bilmeyen, hangi durumda nasıl davranmasını gerektiğini bilmeyen, dikkat çekmek isteyen, şüpheci, kimi zaman hemen herkese güvenen kimi zaman kimseye güvenmeyen bireyle olabilmektedir.
Mükemmeliyetçi Tutum
Ebeveynler kendilerinin hayallerini ve gerçekleştiremediklerini çocuğunun yapmasını isterler. Bu sebeple çocuğunun becerisi, yetenekleri dışında ve kapasitesinin üstünde hedefler belirler. Aynı zamanda bu hedefler konusunda oldukça katı bir tutum sergilerler. Çocuğundan istediklerini mükemmel bir şekilde yapmasını beklerler. Çocuğunun her alanda başarılı olmasını isteyen ebeveynler, çocuğunu eğitimden diğer eğitime götürürler.
Bu tutumda yetiştirilmiş çocuklar genellikle; mükemmeliyetçi, özgüvensiz, baskılar karşısında görevini yerine getiremeyince başarısızlık ve güvensizlik duygularını yaşayan, benmerkezci, kendi istekleri ve başkasının istekleri arasında iç çatışma yaşayan ve başarısızlık karşısında hayal kırıklığı yaşan bireyler olabilmektedir.
Demokratik Tutum
Ebeveynler çocuğunun temel ihtiyaçlarını karşılar ve ilgi, sevgi ve şevkat göstermektedirler. Ebeveynler çocuğunu bir birey olarak kabul eder. Çocuğun kendi fikirlerini dile getirmesine fırsat verilir, çocuğun fikirleri dikkate alınır. Çocuğa yaşına uygun olacak şekilde sorumluluklar ve görevler verilir. Sert-katı kuralları olan bir tutum değildir. Ebeveynlerin bazı belli olan kuralları ve sınırları vardır ve bu sınırların neden olduğu çocuğa anlatılır. Çocuğa hoşgörülü davranılır ve güven ortamı sağlanır. Ebeveynler kendi davranışları ile çocuğuna rol model olurlar. Çocuğa yol gösterilir ve karar kendisine bırakılır. Doğrular ödüllendirilir, yanlışlar nasıl olması gerektiği konusunda bilgilendirilir.
Bu tutumda yetiştirilmiş çocuklar genellikle; benlik saygıları yüksek, yaratıcı, davranışları açsından tutarlı, güven duygusu olan, kendi adına kararlar alabilen, sorumluluk alabilen, hoşgörülü, işbirlikçi, girişimci, fikirlerini özgürce ifade edebilen, çözüm yöntemlerini bulabilen, paylaşımcı ve mutlu bireyler olabilmektedir.
Ebeveyn Tutumları Nasıl Olmalı?
En sağlıklı olan tutum demokratik aile tutumudur.
Her şeyden önce ebeveynler çocuğuna sevgilerini göstermeli ve bunu hissettirmelidir. İhtiyaçlarını göz ardı etmemelidir. İletişimi kuvvetli tutmalı, çocuğun duygularını ve düşüncelerini özgürce ifade edebileceği yakınlığa sahip olunmalıdır ve tabii bu yakınlık her zaman korunmalıdır.
Ebeveynler kendi aralarında ve yaptığı davranışlar-sözlerde tutarlı olmalıdır. Bugün hayır dediğine evet dememeli aynı zaman da birinin evet dediğine diğer hayır dememelidir.
Her istediğini yapabilen ya da istediği hiçbir şeyi yapamayan çocuklar yetiştirilmesi uygun olmayacaktır. Belirlediğiniz sınırlar olmalı ve bu sınırlar mantık çerçevesinde çocukla paylaşılmalıdır.
Gizem Ürek Psikolojik Danışmanlık
Psikolog Gizem Ürek